شبهه:
بر اساس روایات ما شیعیان معتقدیم که حضرت فاطمه(س) برترین زنان جهان است. این عقیده چونه با آیه 42 سوره آل عمران که حضرت مریم(س) را برترین زنان عالم معرفی کند سازگار است؟
جواب شبهه:
سوی مفسران دو پاسخ به این سؤال داده اند:
1- مراد آیه شریف، برتری حضرت مریم بر همه زنان جهان در عصر خویش است. این پاسخ هم مشابه قرآنی دارد و هم دلیل روایی:
الف. در قرآن مجید آمده است که خداوند(عزوجل) درباره بنی اسراییل فرمود: « و انی فضلتکم علی العالمین».1
در تفسیر نمونه آمده است:«بدیهی است منظور، برتری مؤمنان بنی اسراییل بر مردم عصر خود بوده است».
ب. در تفسیر برهان روایتی از مفضل بن عمر نقل شده است که می گوید: به امام صادق(ع) عرض کردم: مرا خبر ده از پیامبر خدا(ص) درباره فاطمه(س) که فرمودند: «او سرور زنان جهان است». آیا او سرور زنان عصر خویش است؟ امام فرمودند: «مریم سرور زنان جهان در عصر خود بود، اما فاطمه(س) سرور همه زنان از آغاز تا پایان است».
2. آیه شریفه قید زمانی ندارد و مربوط به همه زمان ها است؛ ولی قید موضوعی دارد و از همین رو منافاتی با سروری حضرت زهرا(س) بر همه زنان عالم در کمالات عالیه و والای انسانی ندارد.
توضیح اینکه در قرآن مجید، یک سری از ویژگی ها و امتیازات برای حضرت مریم بیان شده است. این ویژگی ها از اختصاصات حضرت مریم نیست و افراد دیگری نیز در رتبه او و چه بسا بالاتر از او به چنین مقاماتی رسیده اند؛ اما آنچه از اختصاصات حضرت مریم(ع) است و بدان وصف بر همه زنان عالم امتیاز یافته است، چگونگی ولادت فرزند وی می باشد.
علامه طباطبایی(ره) در تفسیر المیزان می فرماید:«[این کلمه] از خصایص وجودی حضرت مریم،انگشت روی هیچ خصیصه ای به جز ولادت عجیب فرزندش نمی گذارد. این است که اصطفاء از هر جهت نیست؛ بلکه آنگونه فرزند آوردن مراد است».
اما غیر از کلمه اصطفاء کلمات دیگری که در آیات مربوط به آن حضرت آمده، از قبیل:تطهیر، تصدیق به کلمات خداوند و کتب او، قنوت، و محدثه بودن همه از اموری است که اختصاص به آن حضرت ندارد.
در تفسیر اطیب البیان نیز امتیاز خصوصی حضرت مریم بر دیگر زنان، چگونگی زاییدن حضرت عیسی(,) بیان سشده و در سر بیان «و اصطفیک علی نساء العالمین» آمده است:« بیان این جمله برای این است که دیگر زنی نتواند چنین دعوایی بکند و بهانه به دست بیاورد». بنابراین اگر آیه دارای قید زمانی نباشد، حضرت مریم را فقط در چگنگی فرزند آوردن از همه زنان جهان ممتاز دانسته است و این نافی برتری حضرت زهرا(س) در کمالات عالیه انسانی نیست.
منبع:
1- بقره، آیه 47.
نظرات شما عزیزان: